ارومیه نگین آذربایجان غربی شهری باستانی و پر از جاذبه های تاریخی و طبیعی است. در میان این گنجینه ارزشمند خانه های تاریخی جایگاه ویژه ای دارند که هر کدام داستانی از هنر فرهنگ و زندگی مردم این خطه را روایت می کنند. خانه انصاری یکی از این بناهای باشکوه است که با معماری چشم نواز و قدمت دیرینه خود به عنوان نمادی از تاریخ و هنر ارومیه شناخته می شود. این خانه یادگاری از دوران قاجار و پهلوی نه تنها یک بنای تاریخی است بلکه پنجره ای به سوی گذشته و فرهنگ غنی این شهر به شمار می رود. بازدید از خانه انصاری فرصتی است برای غرق شدن در زیبایی های معماری ایرانی لمس تاریخ و لذت بردن از فضایی دلنشین و خاطره انگیز. این بنا با معماری اصیل ایرانی و تزئینات هنرمندانه اش هر بیننده ای را به تحسین وا می دارد. خانه انصاری با داشتن حیاط بزرگ باغ انگور و معماری بی نظیرش یکی از زیباترین خانه های تاریخی ایران به شمار می رود. در این مقاله قصد داریم شما را با این خانه تاریخی بیشتر آشنا کنیم و سفری مجازی به دل تاریخ و هنر ارومیه داشته باشیم.

خانه انصاری ارومیه

معرفی خانه انصاری ارومیه

خانه انصاری ارومیه جواهری پنهان در دل بافت تاریخی شهر یکی از زیباترین و ارزشمندترین خانه های تاریخی این دیار است. این بنای باشکوه که قدمت آن به دوران قاجار و اوایل پهلوی باز می گردد با معماری منحصربه فرد تزئینات چشم نواز و فضایی دلنشین هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می کند. خانه انصاری فراتر از یک بنای تاریخی نمادی از هنر فرهنگ و اصالت مردم ارومیه است. این خانه با حیاط بزرگ و باصفا باغ انگور سرسبز اتاق های تودرتو و تزئینات هنرمندانه فضایی را به وجود آورده است که بازدیدکنندگان را به سفری در زمان می برد و تجربه ای فراموش نشدنی را برای آن ها رقم می زند. این بنای تاریخی ارزشمند در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است تا نام و یاد آن برای همیشه در تاریخ این سرزمین جاودانه بماند.

تاریخچه خانه انصاری ارومیه

تاریخچه خانه انصاری ارومیه داستانی است از گذر زمان و تغییر نسل ها. این خانه در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی بین سال های 1330 تا 1334 هجری قمری به همت هنرمندان و معماران چیره دست آن دوران بنا شده است. مالک اولیه این بنا فردی به نام بابک جعفری بود. پس از فوت ایشان خانه به دخترشان بدرالملوک و همسرش سیف الله خان انصاری به ارث رسید. از آن زمان این خانه به نام خاندان انصاری شناخته شد و تا به امروز نیز به همین نام باقی مانده است. در طول سالیان متمادی خانه انصاری شاهد رویدادهای مختلفی بوده و تغییرات زیادی را تجربه کرده است. با این حال بافت قدیمی و اصالت این بنا حفظ شده و همچنان یادآور دوران پرفراز و نشیب تاریخ ارومیه است. در سال 1382 این خانه توسط اداره آموزش و پرورش ارومیه مرمت و بازسازی شد تا از تخریب آن جلوگیری شود و به عنوان یک اثر تاریخی ارزشمند برای آیندگان حفظ گردد.

معماری خانه انصاری ارومیه

معماری خانه انصاری ارومیه تلفیقی است از هنر اصالت و ذوق معماران ایرانی. این خانه با پلان چهارگوش و دو طبقه در مرکز باغی بزرگ و سرسبز قرار گرفته است. ورودی های اصلی بنا در ضلع شمال شرقی و شمال غربی واقع شده اند و از طریق راه پله های سنگی زیبا و طاق های هلالی آجری به طبقه همکف و اول راه پیدا می کنند. نمای بیرونی خانه با استفاده از آجر سنگ و خشت ساخته شده و با تزئینات چشم نواز جلوه ای خاص و دلنشین به آن بخشیده است. پنجره های بزرگ با شیشه های رنگی نور و رنگ را به داخل فضا دعوت می کنند و فضایی گرم و صمیمی ایجاد می کنند. در ساخت این بنا از مصالح بومی منطقه استفاده شده است که این امر باعث شده خانه انصاری به خوبی با اقلیم و شرایط آب و هوایی ارومیه سازگار باشد. معماری این خانه نمونه ای برجسته از خانه های سنتی ایرانی است که با رعایت اصول معماری بومی فضایی زیبا کاربردی و آرامش بخش را برای ساکنان خود فراهم می کرده است.

بخش های مختلف

خانه انصاری از بخش های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام کاربری و ویژگی های خاص خود را دارند. ساختمان اصلی خانه شامل دو طبقه است که در هر طبقه اتاق ها سالن ها و فضاهای مختلفی وجود دارد. در طبقه همکف فضاهایی مانند آشپزخانه انبار و اتاق های خدمه قرار گرفته اند. طبقه اول شامل سالن پذیرایی بزرگ اتاق های نشیمن و اتاق خواب است. علاوه بر ساختمان اصلی در قسمت غربی محوطه باغ ساختمان دیگری نیز وجود دارد که به ساختمان اصلی راه دارد و دارای زیرزمین و اتاق های تودرتو است. این ساختمان به عنوان بخش اندرونی خانه مورد استفاده قرار می گرفته است. حیاط بزرگ و باصفای خانه با درختان سر به فلک کشیده گل های رنگارنگ و حوض آب فضایی دلنشین و آرامش بخش را به وجود آورده است. باغ انگور سرسبز در قسمت جنوبی حیاط قرار دارد و با دیوار خشتی و پایه های آجری محصور شده است.

تزیینات خانه انصاری

تزئینات خانه انصاری گواه دیگری بر هنر و ذوق معماران ایرانی است. نمای بیرونی خانه با استفاده از آجرهای لعاب دار فیروزه ای کاشی های هفت رنگ و قاب بندی های زیبا تزئین شده است. این تزئینات جلوه ای خاص و چشم نواز به نمای ساختمان بخشیده اند. در داخل ساختمان نیز تزئینات هنرمندانه ای به چشم می خورد. در و پنجره های چوبی با طرح های ظریف و زیبا شیشه های رنگی گچ بری های هنرمندانه و نقاشی های دیواری فضایی دلنشین و باشکوه را ایجاد کرده اند. استفاده از رنگ های شاد و زنده در تزئینات فضایی گرم و صمیمی به خانه بخشیده است. تزئینات خانه انصاری نه تنها جنبه زیبایی شناختی دارند بلکه نمادی از فرهنگ باورها و ارزش های مردم ارومیه نیز هستند.

باغ انگوری خانه انصاری شهر ارومیه

باغ انگوری خانه انصاری یکی از زیباترین و دلنشین ترین بخش های این بنای تاریخی است. این باغ در قسمت جنوبی حیاط قرار دارد و با دیوار خشتی و پایه های آجری محصور شده است. درختان انگور سرسبز با شاخه های پربار خود فضایی خنک و سایه دار را به وجود آورده اند. قدم زدن در این باغ در فصل بهار و تابستان تجربه ای لذت بخش و خاطره انگیز است. عطر خوش انگور صدای پرندگان و نسیم خنک آرامشی وصف ناپذیر را به بازدیدکنندگان هدیه می دهد. باغ انگوری خانه انصاری نه تنها جنبه زیبایی شناختی دارد بلکه از نظر اقتصادی نیز برای ساکنان خانه اهمیت داشته است. انگورهای این باغ برای تهیه شیره کشمش و سایر فرآورده های انگور مورد استفاده قرار می گرفته است.

علت نامگذاری خانه انصاری

همانطور که پیش تر اشاره شد خانه انصاری در ابتدا متعلق به بابک جعفری بوده است. پس از فوت ایشان این خانه به دخترشان بدرالملوک و همسرش سیف الله خان انصاری به ارث رسید. از آن زمان این خانه به نام خاندان انصاری شناخته شد و تا به امروز نیز به همین نام باقی مانده است. نام انصاری یادآور این خاندان اصیل و ریشه دار است که سال ها در این خانه زندگی کرده اند و بخشی از تاریخ و فرهنگ ارومیه را شکل داده اند. این نام همچنین نمادی از احترام و ارزشی است که مردم ارومیه برای تاریخ و فرهنگ خود قائل هستند.

مرمت خانه انصاری

خانه انصاری به عنوان یک بنای تاریخی ارزشمند در طول سالیان متمادی آسیب های زیادی دیده است. عوامل مختلفی مانند گذشت زمان شرایط آب و هوایی و عدم توجه کافی باعث تخریب بخش هایی از این خانه شده است. به همین دلیل در سال 1382 اداره آموزش و پرورش ارومیه با همکاری سازمان میراث فرهنگی اقدام به مرمت و بازسازی خانه انصاری کرد. در این عملیات بخش های آسیب دیده خانه مانند سقف دیوارها در و پنجره ها مرمت و بازسازی شدند. همچنین تزئینات هنرمندانه خانه مانند کاشی کاری ها گچ بری ها و نقاشی های دیواری احیا شدند. هدف از این مرمت حفظ و نگهداری خانه انصاری به عنوان یک اثر تاریخی ارزشمند و انتقال آن به نسل های آینده بود.

آدرس خانه انصاری ارومیه

خانه انصاری ارومیه در قلب بافت تاریخی شهر در میدان امام حسین (گول اوستی) ابتدای خیابان شهید مدنی و در کوچه انصاری واقع شده است. این موقعیت مکانی دسترسی به خانه انصاری را برای گردشگران و بازدیدکنندگان بسیار آسان کرده است. میدان امام حسین یکی از مهم ترین میدان های شهر ارومیه است و به راحتی می توان با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی یا خودروی شخصی به آن دسترسی پیدا کرد. کوچه انصاری کوچه ای باریک و باصفا است که بافت قدیمی و سنتی خود را حفظ کرده است. قدم زدن در این کوچه قبل از رسیدن به خانه انصاری تجربه ای لذت بخش و خاطره انگیز است.

دسترسی به خانه انصاری ارومیه

دسترسی به خانه انصاری ارومیه با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و خودروی شخصی امکان پذیر است. اگر قصد دارید از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید می توانید از اتوبوس های خطوط شهری که از میدان امام حسین عبور می کنند استفاده کنید. همچنین می توانید با استفاده از تاکسی های تلفنی یا اینترنتی به راحتی به این مکان برسید. اگر قصد دارید با خودروی شخصی به خانه انصاری بروید می توانید از طریق خیابان های اصلی شهر به میدان امام حسین برسید و سپس وارد کوچه انصاری شوید. در نزدیکی خانه انصاری پارکینگ هایی نیز وجود دارد که می توانید خودروی خود را در آنجا پارک کنید.

شرایط بازدید از خانه انصاری ارومیه

خانه انصاری ارومیه به عنوان یک بنای تاریخی و فرهنگی برای بازدید عموم آزاد است. بازدیدکنندگان می توانند در روزهای شنبه تا پنجشنبه از ساعت 9 صبح تا 13 ظهر از این خانه دیدن کنند. برای بازدید از خانه انصاری نیازی به تهیه بلیط نیست و بازدید رایگان است. در هنگام بازدید رعایت نکات زیر الزامی است: از لمس اشیاء و تزئینات خانه خودداری کنید. از ایجاد سر و صدا و مزاحمت برای سایر بازدیدکنندگان خودداری کنید. به تابلوی راهنما و هشدارهای موجود در خانه توجه کنید. از آوردن خوراکی و نوشیدنی به داخل خانه خودداری کنید. با رعایت این نکات می توانید از بازدید خود لذت ببرید و به حفظ و نگهداری این اثر تاریخی ارزشمند کمک کنید.

نکات بازدید از خانه انصاری

برای اینکه بازدید شما از خانه انصاری ارومیه به تجربه ای لذت بخش و خاطره انگیز تبدیل شود بهتر است نکات زیر را در نظر داشته باشید: بهترین زمان برای بازدید از خانه انصاری فصل بهار و تابستان است. در این فصول هوا معتدل و مطبوع است و باغ انگوری خانه نیز سرسبز و پربار است. برای بازدید از خانه حداقل یک ساعت زمان در نظر بگیرید. در این مدت می توانید به آرامی در خانه قدم بزنید از تزئینات هنرمندانه آن لذت ببرید و با تاریخچه آن آشنا شوید. همراه داشتن دوربین عکاسی به شما کمک می کند تا خاطرات خود را از این بازدید ثبت کنید. قبل از بازدید اطلاعاتی در مورد تاریخچه و معماری خانه انصاری کسب کنید. این اطلاعات به شما کمک می کند تا درک بهتری از این بنای تاریخی داشته باشید. در صورت تمایل می توانید از راهنمایان محلی نیز کمک بگیرید.

اماکن دیدنی نزدیک خانه انصاری ارومیه

در نزدیکی خانه انصاری ارومیه اماکن دیدنی دیگری نیز وجود دارد که می توانید در سفر خود از آن ها بازدید کنید. بازار تاریخی ارومیه یکی از قدیمی ترین و مهم ترین بازارهای شهر است که در آن می توانید انواع صنایع دستی سوغات و محصولات محلی را پیدا کنید. مسجد جامع ارومیه یکی از زیباترین و قدیمی ترین مساجد شهر است که با معماری منحصربه فرد خود هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می کند. موزه ارومیه محل نگهداری آثار تاریخی و فرهنگی ارزشمندی است که به تاریخ و فرهنگ این منطقه تعلق دارند. کلیسای ننه مریم یکی از قدیمی ترین کلیساهای جهان است که در نزدیکی ارومیه واقع شده است. با بازدید از این اماکن دیدنی می توانید سفر خود به ارومیه را کامل تر و لذت بخش تر کنید.