آشنایی با پتینـه کاری روی فرش، چوب ودیوار
پتینه کاری (Patina) یک مهارت باستانی نمایش دادن لوازم جدید است. بوسیله این مهارت پـتینه کاری میتوان جلوه تازه ای به محیط ولوازم متفاوت داد برای اینکه آنها چشم نوازتر باشند. خیلی ازاشخاص هنردوست و خوش طبع درطراحی منازل و وسایل دکوراتیو خود برای بوجودآوردن احساس نوستالژی ازفن پتینه استفاده میکنند. بعضی اوقات افراد نام آن مهارتی را که انجام میدهند را هم نمیدانند و با نقاشی کردن وگچکاری اشتباه می‌شود. استفاده بیشتر از نقاشی دارد و قادر هستیم شالوده سازه و یا لوازم و دکورهای چوبی را هم تغییر داد. پتینه کاری و طرح های فاخر را قادریم روی هر سطحی انجام دهیم. از جمله دیوار ساخته شده ازگچ یا کاغذ دیواری شده گرفته تا نواحی چوبی و ستون‌ها قابل انجام می‌باشد. اضافه براینکه پتینه کاری از استحکام و دوام بسیاری برخورداراست.
پتینه کاری چیست؟
پتینه و پتینه کاری مهارتی است که اصالت ایتالیایی دارد و یکی از فنون نقاشی به حساب می آید. پتینه در اصل به استفاده از فن کهنه کاری است. این فن دررنگ آمیزی، نقاشی، گچبری سقف ویا بوجود آوردن تغییرات در ظاهری وسایل مربوط باطرح کهنه وکهن ونقل می‌شود. جلوه دیداری شگفت آوری دارد و نظر همه را به خود جذب میکند. در اکثرخانه ها ومکانهای باابهت چه ایران وچه غیرایرانی نمونه بسیارعالی ازپتینه کاری بخصوص پتینه کاری روی شیشه میتوان دید.
عملی که پتینه اجرا میکند، یک سطح متمایزکننده بین جسم اصلی که قرار است، روی وسایل دیگرقرار گیرد بوجودمیاورد. بدین ترتیب ظاهر قدیمی به وسایل سازه میدهد. درمهارت پتینه رنگهای پوشاننده، روشن کننده و مات کننده برای قدیمی کردن وباستانی نشان دادن لوازم نقش پر رنگی دارند. پتینه کاری و آموزش پتینه که با استفاده از ابزارها و رنگهای دکوراتیو وشالوده ویژه ای را بوجود میاورد. فرصت تازه ای برای استفاده از سازه و لوازم ظروف قدیمی به وجود می آورد. ازنمونه مهارتها و فنون پر طرفدار حال حاضر می‌باشد. بویژه در مورد کسانی که دکور آنتیک و قدیمی و کلاسیک را به دکوراسیون مدرن ترجیح میدهند.
جلوه اصلی پتینه
یک پتینه ساده میتواند ظاهر قدیمی را ایجاد کند. به خصوص در اطراف لبه های دیوارها و مکانهایی که دیوارها با پنجره ها، تخته های پایه روبرو می‌شوند.
مهارت و صنعت پتینه کاری در طراحی دکوراسیون مدرن
با توسعه معماری وطراحی، دکوراسیون وبوجود آمدن شیوه های مدرن، مصالح وافکتهای نوین وشگفت آوری به پالت رنگهای پتینه افزوده است. به آنها ظاهر جذاب و مدرن و چشم نواز میدهد. استفاده کردن از رنگها و براشهای متنوع و زیبا در اجرایی کردن پتینه تغییری جدید درمهارت معماری ایجاد کرده است. پتینه کاری یکباره و بی وقفه در حال توسعه و رشد است. درمهارت پتینه کاری شالوده وافکتهای گوناگون وزیبایی به وسیله رنگها وابزارهای متفاوت بوسیله ازخلاقیت شخصی بروی سطوح کار بوجود میاورد. به هنرشناس وطراح داخلی اجازه میدهد که جداره های بی روح واحساس را تبدیل به بخشی چشم نواز ودلنشین کند.
رنگهای دکور شده یا پتینه گوناگونی و تطبیق پذیری را برای زندگی امروزی به پیشکش کرده است. دیگر نیازی به طرحهای آماده در بازاردرجهت پوشاندن محیط زندگی و یا کاری برای بهتر جلوه دادن و تغییر نیست. از این به بعد هرسلیقه ای ویا هر نوع حسی قادر است تبدیل به محافظی کاملا زیبا و هنرمندانه شود. به همان صورت که افکار و تمایلات اشخاص از هم متمایز است باید جلوه‌های دیداری محیطی نیز ازهم متمایز باشد. امکانات نوین این اجازه را میدهد که فناوری را با هنر ترکیب کنیم. با اینکارطرح‌هایی تازه و مدرن و زیبا به وجود بیاوریم.
لوازم و متریال مورد نیاز برای پتینه کاری :
- تکه های پلاستیک ویا پارچه.
- چسب مخصوص نقاشی.
- دریل با انواع پره های ترکیبی.
- برس و غلطک رنگ.
- مخلوط گچ دیوار یا بتونه.
- رنگ دارای بافت و گچ دیوار شل.
- ماده اولیه یا رنگ سفید.
- سینی مخصوص رنگ.
فنون و روش های پتینه کاری روی دیوار
1 – مهارت پتینه کاری با اسفنج :
این فن از آسان ترین و با اینحال شکیل ترین و جذاب ترین سبکهای بوجود آوردن طرح برروی دیوارها می‌باشد. در آغاز پتینه کاری به این روش زمینه دیواررا با رنگی مورد نظر رنگ آمیزی کنید. آنگاه یک قطعه اسفنج را به رنگ آغشته کنید وبصورت اینکه ضربه وارد میکنید به دیوارضربه بزنید. توجه کنید که ابتدا مازاد رنگ را به وسیله یک تکه روزنامه بگیرید و بعد اقدام به رنگ کردن نمایید.
2 – مهارت پتینه کاری با پارچه :
این سبک پتینه و روش نسبت به شیوه اسفنج، زمان بیشتری را میگیرد. برای پیاده کردن این نوع پتینه کاری شما باید تعداد فراوانی تکه پارچه آماده نمایید. هر دفعه یکی از آنها را مچاله کنید و به کمی رنگ آغشته نمایید. بعد به حالت ضربه ای روی دیوار ضربه بزنید.
3 – مهارت پتینه کاری با ایجاد بافت روی دیوار:
در این سبک پتینه کردن دیوار سبک های متفاوتی وجود دارد. برای نمونه ترکیب روغن الیف، پودر مل، رنگ روغنی و آب. برای بدست آوردن یک خمیری تقریبا رقیق تا در ایجاد بافت روی دیوار به کاربرده شود. البته قادید مقدار پودر و آب را جهت رساندن به غلظت مدنظر تغییر دهید.
4 – مهارت پتینه کاری به صورت رنگ برداری :
این سبک هم به وسیله پارچه انجام میگردد. با این فرق که این دفعه پارچه رنگ مازاد برروی دیوار را جذب در خود میکند. ابتدا دیوار مدنظر را آمادهکنید. رنگی را با استفاده از قلم مو به صورت نیمه رقیق روی دیوار حرکت دهید. الان یک دستمال نخی کمی زبر را که بصورت مچاله درآورده اید را به دیوارتر به طریق ضربه ای بزنید. بدین وسیله رنگ از روی دیوار برداشته می‌شود. همزمان با ارسال رنگ، طرح مچاله شده در پارچه برروی دیوار میماند.
5 – مهارت راه راه کردن دیوار در پتینه کاری :
این سبک بیشتر مقتضی وسازکار با اتاق خواب می‌باشد. البته باید دقت کنید که نباید موجب شلوغ دیده شدن اتاق شویم. برای نمونه میتوان از این سبک فقط برای دیواری که در طرف تختخواب می‌باشد استفاده کنیم. اول بخش میانی دیواررا بیابید در ادامه 5/7 سانتیمتر از هر طرف این بخش میانی به دور و اطراف بروید. بدین ترتیب نخستین نوار 15 سانتی متری به وجود میآید. به همین طریق تمامی دیوار تقسیم بندی کنید.
6- مهارت پتینه کاری با جوهر رنگ
جوهر رنگ گونه ای از مواد رقیق است که به نام آستربرای رنگی در پتینه های از نوع جوهری به کار میرود. هرگاه جوهر رنگ کمی غلیظ باشد قادریم با تینر و یا الکل صنعتی آن را رقیق تر کنیم.
7 – پتینه کاری با رنگ های حلال در آب
این سبک کارپتینه قادر نیست پوشش کاملی ایجاد کند. فقط بخش های روشن چوب را رنگ آمیزی میکند تا گره های چوب دید بهتری داشته باشند.
8- سبک پتینه روی چوب با لاک الکل
لاک الکل از خورده شدن و سرایت خیسی و نمناکی در چوب جلوگیری میکند.
9- سبک پتینه کاری روی چوب با شاپان
شاپان دراصل قیر آب شده ای که به عنوان نوعی پوشش برای چوب به کار میرود. در این سبک پتینه کاری را کمی رقیق کرده و به وسیله پارچه برسطح چوب میکشند. حلال مورد استفاده در سبک پتینه کاری شاپان هم نفت، تینرروغنی و بنزین است.
پیشنهاد تیم رنگ و ابزار برای پتینه کاری سازه شما :
مرحله اول: با توجه به عصرحال حاضرو اینکه شما باید مطمئن شوید که این نوع دکوراسیون دیواره ها را میپسندید؟
مرحله دوم: معایب و مزایای کاری که قرار است انجام دهید را همه جانبه در نظربگیرید.
مرحله سوم: گونه های متریال وانواع مدل های پتینه کاری را بررسی و در مورد آنها تحقیق کنید.
مرحله چهارم: از یک مشاور با تجربه جهت ارائه مشاوره لازم در زمینه پتینه کمک بگیرید. یک فایل گرافیکی متناسب با سلیقه خود ایجاد کنید.
مرحله آخر: درنتیجه با استفاده از متخصصین و کارشناس در این زمینه کار خود را پیاده سازی و اجرا کنید.
مزایای هنر پتینه کاری
دلیل رواج این نوع از دکور مزایایی است که نسبت به سایر طراحیهای داخلی یا خارجی ساختمان دارد. که عمده ترین آنها امکان ایجاد طرحهای خاص طبق نظر افراد و به صورت شخصی سازی شده، می‌باشد. استفاده از کاغذ دیواری یا رنگ ها، طراح را محدود به انتخاب از یک مجموعه از پیش تعریف شده میکند. درحالیکه هنر پتینه کاری درست مانند یک اثر ساخت دست هنرمند، منحصر به فرد و یگانه است.ددلیل بعدی این است که اجرای پتینه کاری روی هرسطحی امکان پذیر می‌باشد.
پوشاندن ترک و موج های دیوار و سقف ها، از دیگر مزایای آن است. اجرای پتینه بسرعت صورت میگیرد. مشکلاتی مانند بوی رنگ یا ریختن مواد رنگی در محیط خانه به‌وجود نخواهد‌آمد. قابلیت شستشو داشته و در هر بخش از بنا بدون نگرانی از چگونگی تمیز کردن، قابل اجراست.
در عین حال به علت استفاده از بافت و رنگ های متنوع نسبت به سطوحی که با رنگ یا کاغذ دیواری پوشانده می‌شوند. پتینه دیرتر کثیف شده و گرد و غبار و لکه را کمتر نشان میدهد. درصورت زخمی شدن سطح پتینه یا ایجاد ترک درآن، ترمیم درکمترین زمان وبدون باقی ماندن رد ترمیم، امکان پذیراست. در مورد پتینه های نوع برجسته قابلیت رنگ شویی مجدد و تغییر رنگ در کمترین زمان امکان پذیراست.
مقایسه مهارت پتینه کاری با هنر کاغذ دیواری
کاغذ دیواری متداول ترین گونه دکوراسیون داخلی حال حاضردر سازه های ایرانی به دلیل پوشش جداره ها و دیوارهاست. به دلیل فوایدزیادی که پتینه کاری به نسبت کاغذ دیواری دارد امروزه درحال جایگزین شدن با این صنعت کاغذدیواری می‌باشد.
- از جمله این فواید پتینه نسبت به کاغذ دیواری استحکام و ماندگاری پتینه می باشد.
- میتوان لایه های جدید پتینه رابه طور مستقیم بروی لایه های قدیمی پتینه شده، به کار برد،
- کاملا قابل شستشو بودن آن و تغییر رنگ ندادن رنگ تحت تاثیر نور خورشید.
- پوشش ضد استاتیک بودن اکثر پتینه ها که دیوارها را از گرد و غبار حفظ میکنند.
پتینه روی چه متریالهایی اعمال می‌شود:
- پتینه کاری روی لوازم چوبی.
- پتینه کاری بر روی دیوارها.
- پتینه کاری بر روی سقف سازه ها.
- پتینه کاری بر روی ظروف و وسایل سفالی.
- پتینه کاری بر روی لوازم شیشه ای.
بازار کار مهارت پتینه کاری در عصر حال حاضر به چه صورت است ؟
در رشته معماری و طراحی داخلی به شکل و صورت، ظرفیت و بافت توجه به سزایی می‌شود. در نتیجه پتینه کاری در طراحی و دکور نقش فراوانی ایفا میکند. هنرجو پس ازتمام شدن دوره آموزشی قادر است با ایجاد آثار مختلف که دست به برپایی نمایشگاه وفروش آثارخود میزند. با توجه به وسعت شبکه های اجتماعی وسهولت شدن تبلیغات و راحتی دستیابی به سفارشات وشناخته شدن هنرمندخیلی مفید است.
چند نکته مهم در پتینه کاری
اگردرپتینه کاری تصمیم دارید ازشابلون ها و اسپری برای رنگ کردن بکارببرید، شابلون مورد نظر بر روی دیوار کشیده نشود. تا وقتی که پاشیدن اسپری کاملا تمام نشده، شابلون را تغییر مکان ندهید.
برای گزینش طرح و گونه پتینه بسیار دقیق باشید. هماهنگ بودن نقش پتینه کاری با دیگر وسایل منزل یک عامل اصلی و بسیار مهم در پتینه کاری می‌باشد. در این کار با اشخاص کارشناس و متبحردر زمینه دکوراسیون و پتینه کاری مشورت نمایید.
هیچ وقت بدون دیدن چند نمونه سبک از پتینه کاری به سراغ طراحی دکوراسیون خود نروید.
برگرفته شده از:
https://rangoabzar.com/cat/artistic_colors/ورق-طلا-ورق-نقره-ورق-مس/