هفته دوم بارداری + علائم، وضعیت جنین و تغذیه در هفته دوم بارداری
پدر و مادر شدن قشنگ‌ترین اتفاق دنیاست. چشیدن این طعم شیرین اگرچه با سختی و مشقت همراه است، اما ارمغانی جذاب و خواستنی دارد. اما پیش از آن باید بدانید که آگاهی داشتن یکی از امور ضروری در این پروسه محسوب می‌شود. اگر دانستنی‌های خود را افزایش داده و مراقبت‌های پیش از بارداری را به خوبی انجام دهید، به‌طور حتم می‌توانید یک بارداری بی‌دردسر را تجربه کنید. ما در این مقاله قصد داریم در مورد نکات و ناگفته‌های هفته دوم بارداری و وزن و قد جنین دو ماهه با شما صحبت کنیم.
جنین در هفته دوم بارداری
شاید برایتان جالب باشد که بدانید در هفته دوم بارداری هنوز جنینی شکل نگرفته است که بخواهیم تغییرات تکاملی آن را مطالعه کنیم. هفته دوم هفته تخمک‌گذاری است درواقع بدن در این هفته خود را برای انجام لقاح تخمک و اسپرم آماده می‌کند. در هفته دوم یک تخمک از تخمدان به داخل لوله فالوپ رها می‌شود و در سفری کوتاه به سوی اسپرم رهسپار می‌شود.
اگرچه در هر بار تلاش برای بارداری بین ۷۵ تا ۹۰۰ میلیون اسپرم وارد رحم می‌شود اما تنها کمتر از هزار عدد آن‌ها موفق به عبور از دهانه رحم و ورود به لوله فالوپ شده و در پایان تنها یک شناگر ماهر و خوش‌اقبال شانس رسیدن به تخمک را دارد. شاید سوالی که الان در ذهن شما مطرح شده این باشد که آیا در هفته دوم باردار هستم و آیا می‌توانم آزمایش بارداری انجام دهم؟
در این هفته نمی‌توان متوجه شد که آیا حامله هستید یا نه چراکه زمان تخمک‌گذاری در اواخر هفته دوم یا اویل هفته سوم است. پس از سپری شدن چهار روز از لقاح و بارور شدن تخمک، هورمونی به نام گنادوتروپین کوریونیک انسانی (hCG) یا هورمون بارداری تولید می‌شود که تست‌های خونی بارداری قادرند آن را اندازه‌گیری کنند. برای انجام تست بارداری به شکل کیت‌های خانگی باید مدت بیشتری صبر کنید چون‌که این کیت‌ها دقت و حساسیت کمتری نسبت به آزمایش خون دارند.
علائم هفته دوم بارداری
دومین هفته بارداری می‌تواند گیج‌کننده باشد. فعال شدن علائم بارداری در زنان مختلف در زمان‌های گوناگون رخ می‌دهد اما نتیجه آزمایش بر روی ۱۳۶ زن اینگونه بود که ۵۰ درصد آنان از هفته پنجم بارداری علائم داشتند. ۷۰ درصد آنان از هفته ششم بارداری و تقریبا ۹۰ درصد آنان از هفته هشتم بارداری نشانه‌ها را بروز دادند. از اولین علائم بارداری فقدان یک دوره عادت ماهانه در سیکل منظم قاعدگی است.
بلافاصله پس از تخمک‌گذاری سطح استروژن خون کاهش یافته و سطح پروژسترون بالا می‌رود، تخمدان‌ها با تولید هورمون پروژسترون رحم را برای پذیرش تخمک بارورشده آماده می‌کنند. در این روزها تخمک بارورشده در فرآیندی به نام لانه گزینی به دیواره رحم متصل می‌شود و مسیر تکامل خود را برای هفته‌های پیش رو آغاز می‌کند.
بارداری دارای یک تقویم ۴۰ هفته‌ای است که روز اول آن، اولین روز از آخرین سیکل قاعدگی شماست. برای محاسبه تاریخ دقیق دوره‌های پریود خود می‌توانید از اپلیکیشن‌های قاعدگی استفاده کنید. شما ممکن است در انتهای هفته دوم یا اوایل هفته سوم بسته به زمان تخمک‌گذاری باردار شوید. تخمک‌گذاری اولین قدم برای شروع دوره بارداری است. تخمک‌گذاری معمولاً ۱۳ تا ۲۰ روز پس از پریود رخ می‌دهد. در فرآیند تخمک‌گذاری، تخمدان یک تخمک بالغ را آزاد می‌کند تا بتواند با اسپرم لقاح انجام دهد. با انجام شدن تخمک‌گذاری علائم آن در برخی زنان بروز کرده اما در برخی دیگر علائمی دیده نمی‌شود. شایع‌ترین علائم تخمک‌گذاری به شرح زیر است.
· ترشحات واژنی
ترشحات واژن در هنگام تخمک‌گذاری افزایش می‌یابد. این ترشحات که موکوس نام دارند سیستم باروری را برای حرکت تخمک مهیا می‌کنند. بخش اعظم موکوس از آب تشکیل شده و تولید آن توسط هورمون استروژن تحریک می‌شود.
· دردهای زیر شکم
در حوالی تخمک‌گذاری برخی زنان دردهای خفیف در قسمت زیرشکم و یا دردهای یک‌طرفه در پشت خود احساس می‌کنند. این دردها مربوط به بزرگ شدن فولیکول‌های تخمدان و هورمون‌های تولیدشده در این برهه زمانی است.
· افزایش میل جنسی
تغییرات هورمونی در زمان تخمک‌گذاری، عامل افزایش میل جنسی به‌منظور افزایش شانس لقاح است. تمایل جنسی به علت تولید شدن هورمون استروژن در روزهای پیش از تخمک‌گذاری است و با پایین آمدن سطح استروژن میل جنسی نیز فروکش می‌کند.
· حساس شدن سینه
در هفته دوم بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی، پستان‌ها حساس‌تر شده و گاهی حالت درد و سوزش پیدا می‌کنند. پیش از تخمک‌گذاری سطح هورمون استروژن در خون افزایش می‌یابد و با تأثیر بر بافت پستان باعث دردهای خفیف تا متوسط در نوک سینه می‌شود. پس از تخمک‌گذاری با کاهش استروژن، میزان پروژسترون افزایش می‌یابد و این تغییر هورمونی نیز خود یکی از عوامل ایجاد درد پستان است.
· افزایش دمای بدن
در هفته دوم بارداری اگر با استفاده از یک دماسنج دمای بدن خود را اندازه‌گیری کنید متوجه خواهید شد که مقداری از حالت نرمال بالاتر است. افزایش دمای بدن ناشی از اثر هورمون پروژسترون است که به جداره رحم کمک می‌کند تا به حالت اسفنجی‌شکل تبدیل شده و خود را برای لانه گزینی آماده کند.
تست hCG در هفته دوم بارداری
یکی از مطمئن‌ترین راه‌ها برای تشخیص بارداری انجام تست hCG است که با اسم بتا hCG هم شناخته می‌شود چراکه یک پروتئین از نوع بتا بر روی هورمون hCG قرار دارد. این هورمون طی بارداری ترشح می‌شود و در آزمایش خون می‌توان مقدار دقیق آن را در خون اندازه‌گیری کرد. اگر در جواب آزمایش مقدار hCG بالاتر از mlU/ml ۵ باشد نتیجه بارداری مثبت است.
یک هفته پس از انجام لقاح و لانه گزینی مقدار این هورمون در خون به حدی می‌رسد که توسط آزمایش خون قابل‌ردیابی است اما در روزهای نخستین لقاح و تخمک‌گذاری مقدار این hCG در حدی نیست که آزمایشات خونی قادر به تشخیص آن باشند و ممکن است جواب آزمایش به نادرست منفی کاذب گزارش شود. بنابراین حداقل یک هفته پس از تخمک‌گذاری زمان لازم است تا بتوان آزمایش تشخیص بارداری را به درستی انجام داد. برای این تست نیاز به ناشتا بودن نیست و جواب آزمایش نیز معمولاً چند ساعت پس از نمونه‌گیری آماده می‌شود.
خودمراقبتی در هفته دوم بارداری
در دومین هفته بارداری باید برنامه‌ریزی‌هایی انجام بگیرد. احتمال می‌دهیم که برخی افراد نیاز به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود داشته‌باشند. این تغییرات شانس انجام عمل لقاح و تولد یک کودک سالم را افزایش خواهد داد. همچنین یکی از بهترین راه‌ها برای خود مراقبتی در دوران بارداری، انجام آزمایشات غربالگری اول با مشورت پزشک است.
مصرف مکمل‌های تجویزشده
هفته دوم بارداری زمان مناسبی برای شروع مصرف مکمل‌ها و ریزمغذی‌ها تحت نظر پزشک است. مکمل‌ها و مولتی‌ویتامین‌ها، آهن، ویتامینD، کلسیم و فولیک اسید برای رشد بهتر جنین و پیشگیری از نقص‌های مادرزادی بسیار مؤثر هستند.
انجام منظم معاینات پزشکی
با انجام معاینات بالینی از سلامت خود برای ورود به دوره بارداری اطمینان حاصل کنید. درصورتی‌که هر گونه دارویی چه از نوع تجویزشده و یا مکمل مصرف می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید.
مشاوره ژنتیک
توصیه می‌شود که در هفته دوم آزمایش خونی مربوط به غربالگری ژنتیکی را همراه همسرتان انجام دهید تا از نقص‌های ژنتیکی در جنین پیشگیری شود. اگرچه چنین مشکلاتی به‌ندرت رخ می‌دهند اما برای اطمینان از سلامت بارداری مفید است.
بهبود کیفیت زندگی
زمان بیشتری را به ارتقای سلامت خود و اصلاح سبک زندگی اختصاص دهید. برنامه غذایی مقوی و سالم، خواب باکیفیت و مدیریت استرس از کارهای مفیدی هستند که در بهبود سلامت شما نقش بسزایی دارند.
بدنتان را برای بارداری آماده کنید
انجام ورزش‌های مختص بارداری باعث تقویت شدن ستون فقرات و عضلات پشت می‌شود. این ورزش‌ها از کمردردهای سه‌ماهه سوم بارداری پیشگیری می‌کنند. همچنین ورزش تأثیر قابل‌توجهی در تناسب‌اندام شما و برگشت سریع‌تر به وزن نرمال پس از زایمان دارد.
تقویت سلامت روحی و روانی
هفته دوم زمان مناسبی برای شروع یادگیری تکنیک‌های بهبود سلامت روانی است. گفتگوی درونی مثبت، جلوگیری از تصویرسازی منفی در ذهن، لذت بردن از زمان حال و دوری کردن از خیالات گذشته و آینده از راههای مؤثر برای رسیدن به شادی و عزت نفس است.
خونریزی در هفته دوم بارداری
به‌طور کلی، خونریزی در این دوران می‌تواند نگران کننده باشد اما همیشه نشان‌دهنده بروز مشکل نیست. معمولا اگر در سه ماه اول اتفاق بیفتد (به عنوان مثال در هفته دوم )، امری کاملا رایج است. به‌طور حتم کم نیستند مادرانی که با وجود بروز خونریزی در این بازه زمانی، فرزندانی سالم به دنیا آورده‌اند. اما توصیه ما این است که در صورت بروز خونریزی واژینال، این مشکل به‌طور جدی مورد بررسی قرارگیرد. گاهی اوقات خونریزی واژینال نشان از سقط جنین و یا بروز مشکلی حاد دارد که بهتر است هر چه سریع‌تر درمان شود.
دلایل خونریزی در هفته دوم بارداری
خونریزی واژینال پیش از زایمان مادر، چه در هفته دوم و چه در هفته سوم بارداری، می‌تواند علل فراوانی داشته باشد. اولین علت می‌تواند سقط جنین باشد. که موجب از بین رفتن جنین پیش از هفته بیستم بارداری می‌گردد. همین‌طور خونریزی می‌تواند به دلیل لانه‌گزینی جنین باشد. این عمل معمولا ۱۰الی ۱۴روز بعد از لقاح رخ می‌دهد. عواملی مانند عفونت دهانه رحم، التهاب دهانه رحم یا رشد توده در دهانه رحم نیز می‌تواند خونریزی واژینال را ایجاد کنند. اگر بارداری خارج از رحم انجام شده باشد و یا بارداری مولار اتفاق افتاده باشد نیز امکان خونریزی واژینال برای مادران باردار وجود دارد. بارداری مولار در کل یک اتفاق نادر است. در این بارداری بعد از لقاح، توده‌هایی غیر طبیعی به جای نوزاد در رحم شکل می‌گیرند.
علائم سقط جنین در هفته دوم بارداری
اگر بارداری قبل از هفته بیستم پایان یابد و جنین قدرتی برای زنده ماندن خارج از رحم را نداشته باشد، سقط جنین نامیده می‌شود. سقط جنین می‌تواند به دو صورت خودبه‌خودی و یا سقط القایی باشد. در سقط جنین خودبه خودی عوامل بی‌شماری وجود دارد که تحت کنترل مادر نیست. این عارضه بسیار شایع است و در یک چهارم حاملگی‌ها دیده می‌شود. در صورت بروز علائم هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه شود. به‌طور کلی علائم سقط جنین شامل لکه‌بینی، خونریزی، ترشح بافت و یا مایعات از واژن، کمردرد، درد شکمی و انقباضات شدید شکم. در صورت بروز هر کدام از موارد زیر مخصوصا لکه بینی و خونریزی حتما به پزشک معالج مراجعه فرمایید.
وب‌سایت parents.com در مورد سونوگرافی در هفته دوم بارداری می‌گوید:
در هفته دوم بارداری نیازی به انجام سونوگرافی نیست. در واقع در این هفته دوران بارداری شما هنوز آغاز نشده است اما این دو هفته جزئی از دوران بارداری شما محصوب می‌شود.
وزن‌گیری از هفته دوم
حتما مطلع هستید که بهر‌مندی از یک رژیم غذایی متعادل به شما کمک می‌کند تا مواد غذایی را بهتر به جنین خود منتقل کنید. در این دوران شما باید کالری بیشتری مصرف کنید اما به‌هیچ‌وجه لازم نیست به اندازه دو نفر غذا میل کنید. هر زن و مادری به‌طور متوسط در دوران بارداری روزانه به ۳۰۰ کالری بیشتر از دوران عادی خود نیاز دارد تا به وزن ایده‌آل در دوران بارداری خود برسد.
البته بهتر است همان ابتدا، یعنی هفته دوم و یا هفته چهارم، با پزشک خود مشورت کنید تا از میزان وزن مناسب خود آگاه شوید. اگر پیش از بارداری وزنی متعادل داشته‌باشید، بعد از آن باید بطور معمول ۱۲ تا ۱۶ کیلوگرم وزن اضافه کنید. بهتر است از پزشک خود سوال کنید که میزان اضافه وزن شما در دوران بارداری باید تا چه اندازه باشد.
راههای افزایش سرعت وزن‌گیری
برای انجام یک وزن‌گیری مطلوب در دوران بارداری، بهتر است از همان ابتدا مثلا هفته دوم ، توجه ویژه‌ای به تغذیه خود داشته‌باشید. روزانه به‌طور معمول پنج یا شش وعده کوچک غذا بخورید. حتما از موادی مانند آجیل و مغزها، نان و پنیر، کشمش، میوه خشک و ماست در رژیم غذایی خود استفاده کنید. کره بادام‌زمینی را بر روی نان تست یا میوه خشک کشیده و نوش‌جان کنید. به صبحانه خود شیر خشک بدون چربی اضافه کنید. ضمنا به غذای خود موادی مانند کره، مارگارین، پنیر و یا آبگوشت اضافه کنید.
راههای کاهش سرعت وزن‌گیری
اگر یک مادر بعد از بارداری دچار اضافه وزن بالایی شود، پزشک به او رژیمی متعادل کننده خواهدداد. بدین صورت سرعت وزن‌گیری مادر کم خواهد شد. در کل طی دوران بارداری زنان نباید رژیم بگیرند یا تلاش کنند که وزنشان کم شود. اگر اضافه وزن شما بیش از میزان استاندارد بود، حتما با پزشک خود مشورت کنید. بهتر است از همان ابتدای بارداری یعنی تقریبا هفته دوم، وزن خود را به صورت متعادل افزایش دهید. بعد از زایمان نیز با ورزش و یک رژیم درست وزن خود را کم و متعادل کنید.