امروزه با پیشرفت های علم پزشکی و تکنولوژی روش های جراحی به سمتی حرکت کرده اند که آسیب های ناشی از جراحی کاهش یابد. یکی از این پیشرفت ها جراحی لاپاراسکوپی است که جایگزین روش های سنتی شده است و به دلیل کاهش جای زخم و کوتاه تر شدن دوران نقاهت بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی یا جراحی کم تهاجمی نوعی جراحی است که از طریق ایجاد برش های کوچک و استفاده از دوربین های با کیفیت بالا انجام می شود. برخلاف جراحی های باز که شامل برش های بزرگ تر برای دسترسی به ناحیه جراحی هستند در لاپاراسکوپی تنها چند برش کوچک به اندازه چند میلی متر ایجاد می شود. سپس ابزارهای جراحی و یک دوربین کوچک از طریق این برش ها وارد می شود تا جراح بتواند عمل را انجام دهد.
مزایای لاپاراسکوپی
- کاهش جای زخم : به دلیل برش های کوچک آثار زخم های جراحی در این روش به حداقل می رسد.
- دوره نقاهت کوتاه تر : بیماران معمولاً سریع تر به زندگی روزمره خود بازمی گردند.
- کاهش عفونت : با توجه به اینکه برش های کمتری روی بدن ایجاد می شود خطر عفونت کاهش می یابد.
- کاهش خونریزی و درد : در این روش به دلیل دسترسی کمتر به بافت ها و اندام ها خونریزی و درد بیمار پس از جراحی کمتر است.
موارد استفاده از جراحی لاپاراسکوپی
از این روش در موارد زیر استفاده می شود :
- جراحی های زنان و زایمان : مانند برداشتن کیست های تخمدان بستن لوله های رحم و برداشتن فیبروم های رحمی.
- جراحی های گوارشی : مانند برداشتن کیسه صفرا و درمان فتق های شکمی.
- اورولوژی : جراحی های مربوط به کلیه ها و مجاری ادراری.
- جراحی های عمومی : مانند جراحی آپاندیس.
چگونه لاپاراسکوپی انجام می شود؟
در این روش بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد. جراح یک یا چند برش کوچک در ناحیه مورد نظر ایجاد می کند. سپس دوربین لاپاراسکوپ که به یک منبع نور و یک دوربین کوچک مجهز است وارد بدن می شود. تصویر این دوربین به یک مانیتور انتقال داده می شود و جراح می تواند مراحل جراحی را با دقت بالا انجام دهد. ابزارهای دیگر نیز از طریق برش های کوچک دیگر وارد بدن می شوند و جراحی آغاز می شود.
تفاوت لاپاراسکوپی با جراحی باز
در جراحی های باز یک برش بزرگ برای دسترسی به اندام ها و بافت های داخلی بدن لازم است. این برش ها نیازمند زمان بیشتری برای بهبود هستند و جای زخم بزرگی به جا می گذارند. از طرفی جراحی های باز عوارضی مانند خونریزی بیشتر درد پس از عمل و احتمال عفونت بیشتری دارند. در مقابل جراحی لاپاراسکوپی به دلیل تهاجم کمتر به بافت ها روند بهبود سریع تر و ایمن تری دارد.
مقایسه جراحی باز و لاپاراسکوپی |
جراحی باز |
لاپاراسکوپی |
اندازه برش ها |
بزرگ |
کوچک |
دوره نقاهت |
طولانی |
کوتاه |
خطر عفونت |
بالا |
پایین |
درد پس از عمل |
زیاد |
کم |
جای زخم |
بزرگ |
کوچک |
عوارض احتمالی لاپاراسکوپی
هرچند لاپاراسکوپی ایمن است و مزایای زیادی دارد اما مانند هر روش جراحی دیگر ممکن است عوارضی داشته باشد :
- خطر عفونت : اگرچه کمتر از جراحی باز است اما همچنان احتمال عفونت وجود دارد.
- آسیب به اندام های داخلی : اگر ابزار جراحی به طور نادرست استفاده شود ممکن است به اندام های مجاور آسیب وارد کند.
- مشکلات بیهوشی : مانند هر جراحی که تحت بیهوشی عمومی انجام می شود خطراتی مانند واکنش های آلرژیک یا مشکلات تنفسی ممکن است رخ دهد.
بیشتر بخوانید: جای زخم و بهبود بعد از جراحی لابیاپلاستی
پیشگیری از عوارض لاپاراسکوپی
برای کاهش عوارض جراحی انجام مراقبت های زیر پس از عمل توصیه می شود :
- تمیز نگه داشتن ناحیه جراحی : محل برش ها باید با دقت تمیز و به دور از آلودگی باشد.
- استفاده از داروهای ضد التهاب و آنتی بیوتیک ها : برای جلوگیری از عفونت.
- پیروی از دستورات پزشک : مانند جلوگیری از انجام فعالیت های سنگین برای چند هفته.
مراقبت های خانگی پس از لاپاراسکوپی
پس از انجام جراحی لاپاراسکوپی بیمار باید از برخی نکات مراقبتی پیروی کند تا روند بهبود سریع تر و بهتر انجام شود :
- استراحت کافی : بدن نیاز به زمان برای بهبود دارد بنابراین استراحت کافی اهمیت زیادی دارد.
- مصرف مایعات : هیدراتاسیون به بهبود سریع تر کمک می کند.
- خوردن غذاهای سالم و سبک : بعد از جراحی خوردن غذاهای سبک و سالم که هضم آسانی دارند مهم است.
سوالات متداول
۱. چه زمانی می توانم به کار بازگردم؟
بسته به نوع جراحی و شرایط فرد بازگشت به کار ممکن است بین چند روز تا دو هفته زمان ببرد.
۲. آیا لاپاراسکوپی برای همه مناسب است؟
این روش برای بسیاری از بیماران مناسب است اما برخی شرایط پزشکی خاص ممکن است نیازمند جراحی باز باشند. تصمیم نهایی باید توسط پزشک متخصص اتخاذ شود.
۳. آیا جای زخم باقی می ماند؟
هرچند جای زخم های لاپاراسکوپی بسیار کوچک و کمتر قابل مشاهده هستند اما در برخی موارد ممکن است جای کمی باقی بماند.
نتیجه گیری
جراحی لاپاراسکوپی با مزایای فراوانی مانند کاهش جای زخم و دوران نقاهت کوتاه تر جایگزین مناسبی برای جراحی های باز محسوب می شود. این روش با کاهش عوارض جانبی و بهبود سریع تر به بیماران امکان می دهد که سریع تر به زندگی عادی خود بازگردند. با این حال پیشگیری از عوارض احتمالی و رعایت مراقبت های پس از عمل از اهمیت زیادی برخوردار است.